Energie Samen: Hoe Warmteschappen bewoners een volwaardige plek kunnen geven in de warmtetransitie
Welke voorwaarden zorgen voor een nieuw samenspel tussen overheid, markt en de ‘nieuwe commons’ zodat bewonersinitiatieven een volwaardige positie in de lokale warmtetransitie krijgen? Energie Samen | Buurtwarmte heeft in opdracht van Duurzaam Door een verkenning gedaan.
De warmtetransitie lijkt momenteel gedomineerd door een klassiek speelveld van overheid en markt. Er is veel aandacht voor de betrokkenheid van bewoners, vooral voor het verkrijgen van draagvlak. Dat bewoners zelf plannen voor hun buurt maken en zelf het warmtesysteem in eigendom willen nemen, is nu nog een uitzondering. Alhoewel overheden sympathiek staan tegenover de initiatieven en hen steun verlenen, is het lastig een plek te krijgen in strategisch beleid en voldoende financiering te krijgen voor het hele en complexe proces.
Het 'warmteschap'
Energie Samen heeft een nieuwe marktspeler geïntroduceerd, waarbij de eigen positie van de warmte-initiatieven is gedefinieerd met de naam: warmteschap. Het warmteschap is een gebiedsdemocratie met lokaal eigendom en zeggenschap. Deze positie van het warmteschap bevat drie elementen, die bij de gemeenschapseconomie van de commons horen:
- Het warmteschap kan zich bezighouden met alle elementen uit de warmteketen: bron, net, levering, isolatie, koude of andere energiediensten.
- De zeggenschap en eigendom ligt bij leden of aandeelhouders die in de nabijheid van het hernieuwbare energieproject gevestigd zijn.
- Het warmteschap werkt met sociale spelregels, die uit drie componenten bestaan:
- Formeel: democratische organisatie met zeggenschap en inclusiviteit;
- Bedoeling: Waardegericht werken met profit for purpose;
- Manier van werken: Menselijk, lerend en voortdurend afstemmen met de praktijk.
Lees verder
In het rapport 'Warmteschappen: Hoe warmte-initiatieven en burgercoöperaties een volwaardige plek kunnen krijgen in de warmtetransitie' gaat Energie Samen | Buurtwarmte uitgebreid in op de huidige knelpunten, en hoe warmteschappen daarvoor een oplossing zijn.
