In Hengstdal, Nijmegen, komt het eerste modulaire duurzame warmtenet - Buurt Energie Systeem

Een Buurt Energie Systeem (BES) is een kleinschalige collectieve warmteoplossing, die 400 tot 800 woningen op een duurzame manier kan verwarmen. BES biedt de mogelijkheid om modulair wijk voor wijk naar duurzame warmte over te stappen. Bijzonder van deze warmteoplossing is dat de bewoners eigenaar zijn en zeggenschap hebben over de exploitatie. In Hengstdal te Nijmegen gaat het eerste project van start.

Nijmegen eerste proeflocatie BES en Proeftuin Aardgasvrije wijken

In de wijk Hengstdal in Nijmegen is de eerste proeflocatie van het BES. Het gaat in eerste instantie om circa 500 woningen in de wijk. De gemeente Nijmegen, Alliander, woningcorporatie Woonwaarts en bewonersinitiatief Duurzaam Hengstdal onderzoeken samen hoe zo’n systeem en de eventuele realisatie in een deel van de wijk het beste kan worden vormgegeven.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verstrekt een rijksbijdrage van bijna 5 miljoen aan de gemeente Nijmegen om een BES in Hengstdal op te zetten. Celina Kroon van Alliander vertelt: “Deze rijksbijdrage is natuurlijk prachtig nieuws voor de buurt in Nijmegen. Maar ook een steun voor Hengstdal als de eerste BES-proeflocatie waarin we nu stappen kunnen zetten om het concept verder te ontwikkelen tot een nieuwe nationale standaard voor eigenaarschap in de buurt.”

Toegankelijk en kleinschalig

De techniek achter het BES bestaat uit een Modulair Energie Systeem (MES). Een kleinschalig, decentraal warmtenet dat uit verschillende modules bestaat die met elkaar samenwerken. De basisvariant van het systeem, die in elke wijk in te passen is, maakt gebruik van buitenlucht en levert warm water van 70°C aan de woningen. In de woning zelf zijn slechts kleine aanpassingen nodig. Het systeem is modulair, dat betekent dat het zo ontworpen is dat in de toekomst ook andere bronnen zoals geothermie of restwarmte aangesloten kunnen worden. Of dat het systeem kan worden aangekoppeld met andere warmtenetten.

Kroon: “Door de kleinschalige opzet past het MES goed bij buurteigenaarschap. Het is een overzichtelijk systeem voor 400 tot 800 woningen, waarbij bewoners eigen keuzes kunnen maken op het gebied van verduurzaming.”

Warmte in eigen handen

Uitgangspunt is dat bewoners zeggenschap hebben over de exploitatie van het systeem en daar ook eigenaar van zijn. Zo besluit de buurt zelf over aanpassingen van het systeem, en verdelen ze de kosten en opbrengsten. Er wordt onderzocht of het makkelijker en goedkoper wordt wanneer een buurt samen eigenaar wordt van een BES.

Leren voor standaarden

De ambitie is om standaarden te ontwikkelen die andere buurten makkelijk kunnen overnemen en implementeren. Technische, juridische en financiële aspecten van een Buurt Energie Systeem zijn zodanig uitgewerkt dat een buurt het simpel kan inpassen.

Kroon: “We proberen zo veel als mogelijk voort te bouwen op de kennis die al is opgedaan. Zo werken we bijvoorbeeld samen met Energie Samen, de Rabobank, het Klimaatverbond en zelfs Denemarken aangezien daar al veel ervaring is met coöperatief bezit. Naast de BES-proeflocaties, leren we ook van alle warmte-initiatieven die al lopen in Nederland.”

• Meer lezen over het BES concept? Ga naar www.buurtenergiesysteem.nl