Timing: Hoe bepaal je het switchmoment om van het aardgas af te gaan?

De overstap naar een alternatief voor verwarming is noodzakelijk als Nederland in 2050 van het aardgas af wil zijn. Dit brengt kosten met zich mee, voor aanpassingen aan woningen, verzwaren van het elektriciteitsnet of het aanleggen van een warmtenet. Wanneer leidingen vervangen moeten worden, moet de hele straat opengelegd worden. Des te belangrijker is het om gebruik te maken van natuurlijke switchmomenten. Dit is het moment waarbij verschillende (onderhouds)werkzaamheden samenvallen, waardoor de maatschappelijke kosten zo laag mogelijk gehouden worden. Maar wat zijn deze natuurlijke switchmomenten dan?

Het volgende kan van invloed zijn overstapmoment:

1. Leeftijd van het gasnet

Het gasnet heeft een afschrijvingstijd van 40 jaar. De netbeheerder heeft de onderhoudsplicht om de gasnetten na 40 jaar te vervangen. Vandaag de dag worden daardoor oude gasnetten vervangen voor nieuwe. Dit betekent dat de afschrijvingsperiode korter is, namelijk tussen nu en het vervangen van de gasleidingen voor een ander alternatief (uiterlijk 2050). Is het gasnet aan vernieuwing toe? Dan is dit een goed moment om te kijken naar een mogelijk alternatief.

Bij de netbeheerder is na te gaan wat de leeftijd is van de gasnetten en wat de onderhoudsplannen zijn. Wel is het raadzaam om eerst langs de gemeente te gaan, om te ondervinden of zij zelf al met het onderwerp bezig zijn.

Lees ook: Stedin maakt vervanging gasleidingen inzichtelijk

2. Werkzaamheden aan de riolering

Zijn er werkzaamheden aan de riolering? Maak gebruik van het feit dat de straat reeds open gelegd is. Zo kan worden voorkomen dat de straat of de wijk twee keer opengelegd moet worden. De hoogste kosten voor het aanleggen van bijvoorbeeld een warmtenet zitten in de graafwerkzaamheden. Deze kunnen dan (deels) bespaard blijven. Bij de gemeente is het mogelijk om na te gaan wanneer er werkzaamheden aan de riolering gepland zijn. 

Wel blijkt het in de praktijk een uitdaging om gecombineerde werkzaamheden handig te plannen. In Purmerend leerden ze bijvoorbeeld dat de aanleg van het warmtenet sneller ging dan het vervangen van het riool waardoor vertraging ontstond.

3. Onderhoudsplannen aan huurhuizen

Woningbouwcorporaties hebben wijkgerichte onderhoudsplannen. Als er sprake is van een onderhoudsbehoefte binnen een bepaalde wijk of type woonhuis dan kan dat een goed moment zijn om na te denken over de alternatieven die het beste binnen deze wijk passen. De beschikbare middelen voor het onderhoud, kunnen bijdragen aan de businesscase voor het overschakelen op een warmtealternatief. Zeker bij isolatie als onderdeel van gepland onderhoud is het verstandig om te kijken naar de warmteplannen voor een wijk.

4. Onderhoudsplannen aan individuele huizen

Het overstappen naar een warmte-alternatief kan voor individuele huizen gefaseerd verlopen en kan samenvallen met bestaande onderhoudsplannen. Wanneer de keuken vernieuwd moet worden, kan bijvoorbeeld gekozen worden voor inductie om zo stapsgewijs van het aardgas af te gaan.

Wat kan je hier als energie-initiatief mee?

De rol die energie-initiatieven in kunnen nemen is veelzijdig. Initiatieven kunnen bijvoorbeeld belangrijk zijn in het creëren van draagvlak voor deze ingrijpende veranderingen. Ook kan meegedacht worden over oplossingen of bewoners van adviesbehoefte voorzien, op zowel wijk- als individueel niveau. Wil je meer informatie over de mogelijkheden voor initiatieven en zien waar ze al een rol pakken? Bekijk de Lokale Energie Monitor.