Verduurzamen van je woning begint bij vertrouwen

Jan Schouw, projectleider van de BRES Bredase Energie Coöperatie en bestuurslid van de landelijke coöperatie HOOM, is ervan overtuigd dat veel mensen wel weten wat er mogelijk is op het gebied van verduurzaming van hun woning. Dat zij toch niet de stap zetten om hun woning energiezuiniger te maken, kun je dan ook niet oplossen met meer voorlichting. De methode die energiecoöperatie BRES hanteert, is gebaseerd op vertrouwen en starten in kleine kring. Dat blijkt aantoonbaar effectiever. In aanvulling hierop zoekt Schouw naar een manier om ook de financiële drempel te verlagen.

Het zou een goede deal zijn: in een woning worden maatregelen uitgevoerd die het huis energievriendelijker en comfortabeler maken, maar voor de bewoner blijven de lasten gelijk. Een ‘woningabonnement’ zou ervoor kunnen zorgen dat deze deal realiteit wordt. Een proef in Deventer met dit idee leverde positieve resultaten op. Met het abonnement bekostigt een financier vooraf de investeringen die nodig zijn om een woning energiezuiniger te maken. Dankzij de energiebesparende maatregelen daalt de maandelijkse energierekening. Dat verschil in kosten gebruikt de woningeigenaar om de investering van de maatregelen weer terug te betalen aan de financier.

“Het idee van een woningabonnement is een charmante oplossing”

BRES werkt aan de verduurzaming van de energiehuishouding in Breda. Het woningabonnement is een vernieuwend initiatief dat enthousiasme bij Schouw oproept. “Het blijkt dat financiering mensen vaak tegenhoudt om hun woning te verduurzamen. Niet iedereen heeft zomaar 15.000 of 30.000 euro liggen. Zo’n abonnement is dan een charmante oplossing.”

Bij voorkeur zou hij het abonnement meteen in de praktijk brengen, ware het niet dat er nog wat praktische en juridische vragen in de weg staan. Wat doe je, bijvoorbeeld, als een woningeigenaar besluit te verhuizen, voordat de lening is afgelost? En hoe vinden we financiers die bereid zijn een langlopende lening van ten minste 15  jaar af te sluiten? Om deze en andere obstakels uit de weg te ruimen is een City Deal gesloten. Dat is een samenwerking  tussen onder andere steden, ondernemers en de overheid die als doel heeft om er, in dit geval, voor te zorgen dat het woningabonnement mogelijk wordt. Het zou ideaal zijn als de overheden als eerste een bijdrage willen leveren om de financiering via het woningabonnement mogelijk te maken.

Als het aan Schouw ligt, dan wordt er systematischer  gewerkt in de energiebesparingssector. Oftewel: kijken naar methodes die werken en die methoden dan lokaal invoeren. “Al dertig jaar is er voorlichting,  worden loketten ingericht en educatie gegeven. Ondanks het lage rendement, wordt dit steeds opnieuw weer 'uitgevonden'. De meeste mensen beseffen heel goed dat ze hun woning energiezuiniger kunnen maken. Meer voorlichting helpt dus niet om hen geld in een energiezuinige woning te laten investeren.”

De BRES-methode

Het liefst zou Schouw een lijst zien met alle methoden die wérken. “Zo’n lijst voorkomt dat er opnieuw ergens een loket wordt geopend of een website gelanceerd over energiebesparing.” Een methode die in elk geval op deze lijst terecht zou komen, is de methode die BRES zelf gebruikt. Die draait om het begrip vertrouwen en werkt het beste in kleine opzet. Een taak die energiecoöperaties bij uitstek kunnen invullen. Eerst worden wijken geanalyseerd op sociaal en energetisch potentieel. Blijkt een wijk op beide gebieden voldoende potentieel te bieden voor energiebesparende maatregelen, dan wordt het thema eerst besproken in buurtclubs, bewonersbijeenkomsten of bij verenigingen. “We proberen eerst mensen te vinden die het al hebben gedaan. Hen vragen we om ambassadeur te worden, want van mensen die je kent, neem je eerder iets aan.” De ambassadeurs vertellen hun verhaal door hun huis open te stellen tijdens een huizenroute, in interviews, of op een andere manier. “Leidt dit tot enthousiasme bij andere bewoners? Dan kan BRES zorgen voor offertes of ondersteunen bij het onderzoeken van financieringsmogelijkheden. Op deze manier zijn er in Breda zo'n 500 woningen ‘gedaan’ sinds het begin in 2012. We hebben niet de mensen meegerekend die kiezen voor de doe-het-zelf-route, dus het werkelijke effect komt nog wat hoger uit.”   

Winst behalen met totaalconcept

Wat ook goed zou helpen om het voor mensen aantrekkelijker te maken hun woning te verduurzamen, is als ondernemers totaalconcepten zouden aanbieden, meent Schouw. “Voor het energiezuiniger maken van een woning zijn veel verschillende maatregelen nodig. Een woningeigenaar moet dus verschillende ondernemers vragen om zaken aan te pakken.” Een totaalconcept maakt dat de woningeigenaar maar een keer offertes hoeft aan te vragen, in plaats van diverse keren voor elk onderdeel. Bovendien verbetert dan de samenwerking tussen vakmensen. “Al die verschillende vakmensen denken nu niet genoeg met elkaar mee. Daar valt zeker nog winst te behalen.”