Hoe is de energierekening opgebouwd?

Als particulier ontvang je jaarlijks twee verschillende soorten rekeningen van je energieleverancier: een voorschotnota en een jaarafrekening. Stapt je over op een andere energieleverancier of verhuis je? Dan krijgt je een eindafrekening. In deze rekeningen hanteert het energiebedrijf allerlei begrippen. Denk aan vastrecht, netwerkkosten en heffingskorting. In dit artikel laten we zien hoe je energierekening is opgebouwd en zetten wij (bijna) alle begrippen en kosten voor je op een rij.

Om energierekeningen te kunnen controleren en eenvoudiger met elkaar te kunnen vergelijken is in 2010 een richtlijn opgesteld. Hierin staat waar een energierekening globaal aan moet voldoen. Leveranciers zijn onder andere verplicht om allerlei gegevens op te nemen over meterstanden en stroomverbruik en kosten. Op de energierekening worden de kosten tegenwoordig standaard als volgt ingedeeld: kosten voor de levering van gas en elektriciteit (leveringskosten), transportkosten, energiebelasting en overige kosten en overzichten.

Wat zijn leveringskosten?

Tegenwoordig wordt onderscheid gemaakt tussen transport van energie en de levering van energie. De leveringskosten zijn de kosten van de energielevering van de energieleverancier. De leveringskosten bestaan uit:

Verbruikskosten: Dit zijn de kosten voor het gas en de stroom dat je hebt gebruikt. De leverancier bepaalt de hoogte van het tarief. Je kiest welk soort stroom je van de leverancier afneemt. Naast reguliere stroom, kan dit ook groene stroom zijn. Meer weten over groene stroom? Ga dan naar de HIER Groene Stroom Checker.
Kosten voor dubbele of enkele meter en dag- of nachttarief: Voor stroom kun je een dubbele of enkele meter hebben. Gebruikt je een enkele meter? Dan betaal je altijd hetzelfde tarief, ongeacht het moment waarop je stroom gebruikt. Gebruik je een dubbele meter? Dan betaalt je in de ‘daluren’ (meestal vanaf 23:00 uur en in het weekend) een lager stroomtarief dan in de ‘piekuren’. Bijna alle energieleverancier hebben een dergelijk dag- en nachttarief.
Vastrecht: Vastrecht zijn de vaste kosten voor de levering (en het transport) van energie. Hieronder valt bijvoorbeeld de aanleg en het onderhoud van het netwerk. Het is een vast tarief dat de energieleverancier bepaalt. Je betaalt dit altijd, ongeacht je gebruik.
Regio-opslag of -toeslag: Voor gaslevering hanteert de Gasunie een regiotoeslag. Hoe verder je van de gasbron in Slochteren woont, hoe hoger de toeslag is.

Wat zijn transport- of netwerkkosten?

De transportkosten zijn de kosten voor het gebruik van het netwerk. Deze kosten betaalt jou energieleverancier door aan de netwerkbeheerders, zoals Stedin of Liander. Bij gemiddeld verbruik bestaat ongeveer 17% van je energierekening uit transportkosten. Als particulier ben je gebonden aan stroom- en gasnetwerk van je woonplaats. Overstappen is dus niet mogelijk. De transportkosten bestaan uit:

Periodieke aansluitvergoeding of vastrecht voor aansluiting: Dit is een jaarlijks bedrag voor het in stand houden van de aansluiting op het gas- en elektriciteitsnetwerk.
Transportonafhankelijk tarief of vastrecht transport: Dit is een vast tarief voor het energietransport, dat onafhankelijk is van het gebruik. Het bestaat onder andere uit een capaciteitstarief (het bedrag dat je betaalt voor de aansluiting. Hoe groter de aansluiting, hoe meer je betaalt), systeemdiensten (de kosten voor het in stand houden van het hoogspanningsnet) en meetdienst en meterhuur (de kosten voor het gebruik van de elektriciteits- en gasmeter en eventueel het opnemen van de meterstanden).
Correctiefactor: De hoeveelheid energie die een m³ gas levert, varieert. De Gasunie stelt deze waarde elke maand opnieuw vast. Deze factor ligt meestal tussen 1,0 en 1,3.
Energiebelasting: Een energierekening bestaat bij gemiddeld gebruik voor ongeveer 40% uit belastingen. De energieleverancier brengt dit bedrag in rekening en draagt dit af aan de overheid. De overheid stelt de percentages en tarieven vast. Hoe meer energie je gebruikt, hoe meer je betaalt. Onder Energiebelasting valt:
Vermindering energiebelasting of heffingskorting: Een vast bedrag dat wordt afgetrokken van de energiebelasting. De overheid vindt dat elk persoon een bepaalde hoeveelheid elektriciteit en gas nodig heeft om te kunnen leven. Daarom geeft het compensatie op de energiebelasting.
Opslag duurzame energie (ODE): De opbrengsten van deze heffing worden gebruikt voor het duurzaam opwekken van energie (door energieproducenten). De heffing is afhankelijk van je verbruik en is bij een gemiddeld energieverbruik ongeveer €10 per jaar. De heffing wordt elk jaar verhoogd.
Btw: Over alle kosten voor levering, transport/netwerk, meterhuur en energiebelasting betaal je 21% btw.

Overzicht van nota’s en overige (administratie)kosten

Onder overige kosten vallen onder andere eventuele administratiekosten of kortingen. Je krijgt bij de meeste energieleveranciers bijvoorbeeld een korting als je via automatische incasso betaalt. Daarnaast ontvang je verschillende rekeningen van de energieleverancier:

Voorschotnota: Hierop staat het termijnbedrag dat je iedere maand betaalt. Dit is een voorschot op de jaarlijkse energierekening. Dit bedrag kun je onder bepaalde voorwaarden verhogen of verlagen. Als je het voorschotbedrag wijzigt, kun je wel een naheffing krijgen.
Jaarafrekening: De jaarrekening krijgt je na 12 termijnbedragen. Je krijgt deze rekening nadat de meterstanden zijn opgenomen. Afhankelijk van het termijnbedrag en je verbruik moet je óf bijbetalen óf krijg je geld terug.
Eindafrekening: Dit is de rekening van je oude leverancier die je krijgt als je overstapt of verhuist. Hierin staat hoeveel gas of elektriciteit je precies hebt gebruikt, of je geld moet bijbetalen of juist terug krijgt. Als je na de winter overstapt naar een andere energieleverancier en je hebt de jaarrekening net voor de winter gekregen, dan is de kans vrij groot dat je moet bijbetalen. Je voorschot is dan te laag geweest voor alleen de koude maanden.
Verrekening met al betaald bedrag: Je betaalt maandelijks een voorschotbedrag. Op de jaarrekening verrekent de energieleverancier het bedrag dat je al hebt voorgeschoten, met het bedrag dat je werkelijk moet betalen. Als je te weinig hebt betaald, moet je bijbetalen en vice versa.
Overzicht al betaald bedrag en overzicht elektriciteits- en gasverbruik: Dit is een overzicht van hoeveel je elke maand als voorschot hebt betaald en een overzicht van de hoeveelheden stroom en gas die je hebt gebruikt. Bij een dubbele meter wordt onderscheid gemaakt tussen laag, hoog of normaal tarief.
Specificatie nieuw voorschotbedrag: Je energieleverancier bepaalt op basis van de verwachtingen voor de energiekosten en je energieverbruik van het afgelopen jaar een nieuw voorschotbedrag.
Verbruik vergeleken met eerdere perioden: Soms staat er een overzicht van je energieverbruik van de afgelopen jaren op de jaarnota. Hiermee kunt je controleren of je meer of minder energie bent gaan verbruiken.